Làm sao để hình thành thói quen học tiếng Pháp?
Comment prendre l’habitude de faire du français ?
Phép màu nhiệm mang tên “THÓI QUEN” phần 2
Vẫn là câu chuyện về thói quen mà bài viết hôm trước đang nói dở. Nếu bạn chưa đọc thì ghé đọc qua rồi quay lại bài này nhé. Chúng ta đã nói về 3 yếu tố tạo nên 1 thói quen (le signal, la routine et la récompense) và đang bàn về ví dụ : cứ chiều chiều bạn lại nghỉ làm vài phút để đi mua chiếc bánh ngọt, điều khiến bạn bị tăng cân trong thời gian gần đây.
Vậy làm sao để thay đổi thói quen này và thiết lập một thói quen tốt nhỉ? Vấn đề không hề nằm ở phần thưởng, mà nằm ở cách bạn phản ứng lại tín hiệu của thói quen. Chúng ta cũng không thể thay đổi tín hiệu được, thứ chúng ta có thể thay đổi chỉ có thể là những hành vi sau tín hiệu. Chúng ta phải khiến não bộ điều khiển cơ thể khác đi ngay khi nhận được tín hiệu của một thói quen xấu.
Sau khi bạn đã xác định được rõ tín hiệu của thói quen đó là gì, chúng ta sẽ tiến hành tạo ra một hành vi phản ứng khác. Ví dụ, nếu tín hiệu là sự nhàm chán của công việc, bạn muốn nghỉ một chút để thư giãn. Đơn giản, thay vì đi mua bánh, bạn hãy chạy ra chỗ đồng nghiệp buôn vài câu chuyện hay đi dạo loanh quanh trong vài phút và sau đó quay lại tiếp tục làm việc. Nếu như bạn làm điều đó, não bộ ta sẽ bị xao nhãng, nó sẽ quên mất cảm giác thèm ăn bánh ngọt và sớm thôi, bạn sẽ giảm được số kg thừa trong cơ thể.
Nếu tín hiệu là cơn đói, và cứ mỗi chiều vào lúc 16h bạn lại muốn ăn, thì sao nhỉ? Mỗi sáng bạn hãy mang thêm một thứ hoa quả gì đó để ăn vào buổi chiều. Nó sẽ rất tốt cho sức khỏe của bạn đấy.
Nói tóm lại, đó là những phương pháp cơ bản giúp não bộ ta từ bỏ một thói quen xấu. Nhưng tôi nghĩ khi bạn đọc tiêu đề của bài viết, chắc chắn thứ bạn cần chính là đáp án cho câu hỏi làm thế nào để thiết lập thói quen học tiếng Pháp mỗi ngày.
Không có gì xa vời cả, thứ bạn cần chỉ là đọc lại một lần nữa những yếu tố cấu thành nên một thói quen. Đầu tiên, thứ bạn cần tìm là một tín hiệu, giờ giấc chẳng hạn. Bạn quyết định mỗi ngày vào 7h sáng, bạn sẽ ngồi học tiếng Pháp trong vòng 30 phút. Đây là một tín hiệu rất tốt, việc bạn cần đó là đặt đồng hồ báo thức vào mỗi buổi sáng để thực hiện thói quen. Dấu hiệu cũng có thể là vào mỗi khi bạn ngồi trên xe buýt, hay phương tiện công cộng nào đó, bạn có thể luyện nghe hay đọc báo tiếng pháp. Hoặc khi bạn nấu ăn, khi bạn đi tắm, đến phòng tập, bạn có thể nghe những đoạn podcast tiếng Pháp để luyện khả năng nghe hiểu…
Tiếp đó, chúng ta cần tạo ra những phản ứng, những hành vi ngay khi tiếp nhận được tín hiệu. Chúng ta cần lên kế hoạch cụ thể cho những thứ chúng ta sẽ làm. Nếu não bộ vẫn thường xuyên phải đặt câu hỏi rằng mình sẽ phải làm gì nhỉ, thì chắc chắn bạn rất khó có thể biến việc học tiếng Pháp thành một thói quen (bởi như tôi đã nói trong bài trước, não bộ của ta rất lười mà). Bạn sẽ mất rất nhiều thời gian và điều đó làm giảm năng suất làm việc. Nếu mỗi buổi sáng vào 7h, bạn không biết nên bắt đầu học từ đâu, bạn loay hoay lên mạng tìm một video để xem, một bài báo để đọc… dần dần bạn sẽ kết thúc bằng việc trì hoãn. Không sớm thì muộn, bạn cũng từ bỏ thói quen này. Thay vào đó, một gợi ý nho nhỏ, đó là ngay vào lúc bắt đầu, hãy dành 5-10 phút đọc lại từ mới mà buổi hôm trước đã học. Nó y như việc bạn luyện tập thể thao vậy, việc đầu tiên luôn luôn là làm nóng cơ thể, nóng các cơ bắp. Sau khi đọc lại từ mới xong, bạn hãy đọc những bài báo, xem những video mà BẠN ĐÃ CHUẨN BỊ TỪ HÔM TRƯỚC. Khi đó, bạn sẽ không còn mất thời gian để loay hoay tìm kiếm, chẳng biết nên bắt đầu từ đâu. Bạn biết chính xác thứ bạn sẽ làm, việc này thực sự rất rất hiệu quả. Vào mỗi ngày chủ nhật, bạn có thể lên một kế hoạch cụ thể cho tuần sau. Ví dụ : thứ hai tôi sẽ nghe podcast này, thứ ba tôi sẽ đọc bài báo này, thứ tư tôi sẽ làm một vài bài tập ngữ pháp… Khi bạn đã có sẵn kế hoạch trong tay, bạn sẽ dễ dàng tạo nên một thói quen tốt, bạn sẽ có nhiều động lực hơn, cố gắng hơn, nỗ lực hơn để hoàn thành mục tiêu.
Cuối cùng, đó là phần thưởng. Thật ra thì cái này hoàn toàn phụ thuộc vào bạn. Ví dụ bạn có thể tự thưởng cho mình một viên chocolat (ôi ngon quá nhỉ), bạn có thể cho phép mình xem một video trên Youtube, vài phút lướt mạng xã hội… Nhưng đừng “nghiện” phần thưởng quá nhé, hãy hình thành thói quen dựa trên nội lực là chính, ngoại lực (phần thưởng) chỉ là thứ để động viên, khích lệ thôi. Thậm chí, sự tiến bộ qua từng giai đoạn chăm chỉ học tập cũng trở thành một phần thưởng cho chúng ta mà. Bạn biết đấy, nếu bản thân thói quen của bạn là niềm vui, nếu bạn cảm thấy thích thú khi thực hiện công việc của mình, đó cũng sẽ là phần thưởng cho chính bạn. Vì vậy, bạn không nhất thiết phải ăn chocolat để tự thưởng cho mình như gợi ý đâu nha :))))
Thói quen làm tiếng Pháp hàng ngày này có thể trở thành một thói quen trung tâm (như tôi đã nói trong bài viết trước). Tại sao? Bởi vì nếu bạn tiếp xúc hàng ngày với ngôn ngữ này, nó sẽ cho phép bạn nhanh chóng cải thiện khả năng hiểu ngôn ngữ của mình, và đặc biệt là khả năng suy nghĩ bằng tiếng Pháp. Và điều đó sẽ khiến bạn ngày càng muốn học tiếng Pháp hơn. Cho đến một ngày bạn học tiếng Pháp mà… không hề nhận ra điều đó. Bạn sẽ học tiếng Pháp một cách vô thức. Ví dụ, nếu bạn có thói quen đọc tin tức bằng tiếng Pháp, có thể một ngày bạn sẽ không nhận ra rằng những gì bạn đang đọc là bằng tiếng Pháp. Bởi vì nó đã trở thành một cái gì đó hoàn toàn tự nhiên đối với bạn rồi. Thật kỳ diệu phải không nào?
Nhưng mà một lưu ý nhỏ này, thỉnh thoảng bạn cũng nên thay đổi thói quen của mình nhé. Nếu như chúng ta giữ thói quen từ tháng này qua tháng nọ, từ năm này qua năm nọ, chúng ta rất có khả năng rơi vào sự nhàm chán và có cảm giác mất động lực. Hãy phá bỏ, thay đổi một vài thói quen, hoặc đưa ra một vài thử thách hack não cho bản thân, điều đó sẽ giúp bạn lấy lại động lực và tiếp tục cố gắng.
Thôi thì kết luận lại thế này, điều bạn cần là đó là xác định cụ thể từng yếu tố nhỏ của thói quen học tiếng Pháp. Nếu bạn áp dụng phương pháp này, tiếng Pháp dần dần sẽ đi vào cuộc sống của bạn. Bạn sẽ tiến bộ không ngừng, và ngày càng yêu những gì bạn làm mỗi ngày. Thứ bạn cần duy nhất : biến việc học tiếng Pháp thành một thói quen “KHÓ BỎ”.
Thực sự hy vọng tất cả các bạn đều thành công với sự học của chính mình. Hẹn mọi người trong những bài viết tiếp theo!
– Ánh Tuyết –
