“Second” và “deuxième” khác nhau như thế nào?
Pourquoi dit-on “la seconde guerre mondiale” et pas “la deuxième …” ?
“Thế chiến thứ hai” mà lại không phải là “thế chiến thứ hai”?
Có ai đã từng thắc mắc giống mình lý do vì sao người ta lại gọi là “la seconde guerre mondiale” mà không phải là “la deuxième …” không nhỉ? Rõ ràng nó đều là tính từ chỉ thứ tự, đều có nghĩa là thứ hai, diễn ra sau cái thứ nhất. Vậy “second” và “deuxième” khác nhau như thế nào?
Theo như quy tắc chuẩn của Académie française thì “second” được sử dụng khi chỉ có hai yếu tố, không có yếu tố thứ ba trong phép liệt kê. Còn nếu bạn muốn nói đến yếu tố thứ hai trong một chuỗi mà số phần tử vượt quá hai thì cần dùng “deuxième”.
Exemple :
- Je suis arrivé deuxième à la fête (je suis arrivé deuxième et il y a d’autres personnes qui vont arriver après moi).
- Je suis arrivé second au rendez-vous (je suis arrivé après la première personne et il n’y a pas d’autres individus qui vont arriver au rendez-vous).
Académie française quy định rằng sự phân biệt này là không bắt buộc. Tuy nhiên, có một số cách diễn đạt mà “second” hoặc “seconde” (giống cái) nên được ưu tiên như:
- Seconde main, seconde nature, etc.
- Seconde Guerre mondiale ? Thế chiến thứ ba vẫn chưa diễn ra và đặc biệt khi sử dụng từ “second”, chúng ta đang hy vọng nó sẽ chỉ dừng ở con số hai.
Ngoài ra, chúng ta sẽ luôn viết “deuxième” cho các số thứ tự ghép: trente-deuxième, soixante-deuxième, etc.
Như chúng ta đã biết, việc sử dụng “second” hoặc “deuxième” vẫn còn thoải mái, tự do. Dưới đây là một số ví dụ để cho thấy sự đa dạng của việc sử dụng hai từ này:
+ SNCF sử dụng cả “seconde classe” và “deuxième classe” mặc dù không có hạng tàu thứ ba.
+ Trong hệ thống giáo dục Pháp bậc trung học phổ thông, chúng ta có “classe de seconde” mặc dù nó nằm giữa “troisième classe” và “première classe”.
+ Trong giải đấu Tour de France, Raymond Poulidor, người không bao giờ có thể giành chiến thắng trong cuộc đua, được đặt biệt danh là “l’éternel second” (kẻ về nhì vĩnh cửu) mặc dù trong cuộc đua có nhiều hơn hai người tham gia.
Nói tóm lại, bạn có thể sử dụng cả hai hình thức “thứ hai” này, trừ trong một số trường hợp ưu tiên phía trên. Vậy sự phân biệt này đã đủ để giúp bạn giải đáp thắc mắc chưa nhỉ?
– Khánh Hà –
