Đến Arles – tham quan kiến trúc La Mã trên đất Pháp
Arles – thành phố hơn 2.500 tuổi nằm bên bờ sông Rhone thuộc tỉnh Bouches-du-Rhone, miền Nam nước Pháp, là nơi sở hữu nhiều công trình kiến trúc cổ, là thành phố của lễ hội, nghệ thuật và văn hóa.
Arles được người Ai Cập thành lập vào thế kỷ VI trước Công nguyên. Năm 535 trước Công nguyên, Arles rơi vào tay người Celtic Salluvii và được đổi tên lại là Arelate. Người La Mã chiếm Arles năm 123 trước Công nguyên và cho xây dựng một kênh đào nối với Địa Trung Hải. Từ đó, Arles trở thành một cảng quan trọng nối Pháp, Ý và Tây Ban Nha.
Năm 46 trước Công nguyên, Hoàng đế La Mã Julius Caesar bắt đầu cho xây dựng các công trình kiến trúc quan trọng như: quảng trường chính, đấu trường, nhà hát, khu lăng mộ, rạp xiếc… Thế kỷ XII, đô thị này trở thành một vương quốc của người Tây Ban Nha, sau đó là thuộc địa của người Đức. Năm 1378, Hoàng đế Charles IV của Đế chế La Mã thần thánh đã nhường Arles lại cho Pháp…
Phố cổ Arles Arles hiện nay còn lưu giữ được rất nhiều công trình kiến trúc có từ thời La Mã và Trung cổ như: quảng trường chính, được xây dựng khoảng năm 30 trước công nguyên trong đợt quy hoạch đô thị lần thứ nhất của người La Mã. Nhà hát La Mã, được xây dựng vào cuối thế kỉ 1 trước công nguyên ngay sau khi Arles trở thành thuộc địa của đế chế La Mã. Những cuộc khảo cổ vào năm 1651 đã tìm thấy ở đây bức tượng nổi tiếng Vénus Ar-jes (Thần Vệ Nữ Arles, hiện trưng bày tại Louvre). Cirque là công trình La Mã lớn nhất của thành phố, được khánh thành năm 149. Khu lăng mộ Ạlyscamps, được xây dựng từ thời La Mã và được sử dụng đến hết thời Trung cổ Nhà thờ Saint-Trophime, được xây dựng từ thế kỉ 12 trên nền của một nhà thờ xây từ thế kỉ 5.
Công trình kiến trúc cổ tiêu biểu nhất còn tồn tại ở Arles là đấu trường La Mã, được xây dựng vào năm 70-80 sau Công nguyên với sức chứa 26.000 người. Đấu trường hình oval, mặt tiền có dãy cuốn đôi với 60 cửa tò vò, mỗi cửa rộng khoảng 3,4 mét. Bên trong có 34 hàng ghế ngồi xây trên nền đá. Thời Trung cổ, đấu trường trở thành một pháo đài với nhiều tháp canh. Sau đó, phần lớn các tháp bị phá hủy, chỉ còn sót lại 3 tháp. Ngày nay, du khách có thể leo lên tòa tháp gần cổng vào phía Bắc của đấu trường, ngắm khu phố cổ và Nhà hát La Mã gần bên.
Một công trình cổ khác của Arles là Nhà hát La Mã được xây dựng vào đầu thế kỷ I có sức chứa 8.000 người với 33 bậc ghế ngồi. Ban đầu nhà hát được lát đá cẩm thạch xanh và đỏ, trang trí với nhiều tượng điêu khắc. Thời Trung cổ, nhà hát bị bỏ hoang, người ta lấy đá từ nhà hát đi xây tường thành. Hiện tại, nhà hát chỉ còn hai cột trụ nguyên vẹn bên cạnh rất nhiều mấu cột.
Các cuộc khai quật tại nhà hát đã tìm ra nhiều bức tượng cổ, tiêu biểu là bức “Thần Vệ nữ vùng Arles” đang được trưng bày tại Bảo tàng Louvre ở Paris. Ngày nay, nhà hát là nơi diễn ra lễ hội nhạc kịch của Arles vào tháng 7 hàng năm. Cột trụ La Mã phía trước Tòa thị chính của Arles cũng là một công trình cổ xây dựng vào thế kỷ IV, cao 20 mét được làm bằng đá granite đỏ. Năm 1676, cột trụ được trùng tu lại, đặt trước Tòa thị chính của thành phố.
Nhà thờ St. Trophine được xây dựng trên nền một nhà thờ cổ La Mã cũng là một điểm tham quan đặc biệt ở Arles. Gian giữa Nhà thờ cao khoảng 20m, các gian bên thấp hơn bao xung quanh. Nhà thờ có nhiều cửa sổ nhỏ và cao, bên trong có những bức tượng các vị thánh trong lịch sử Arles được điêu khắc sống động, mỗi tượng được ngăn cách bằng một cột đá xám, chân cột trang trí bằng các tượng sư tử. Phần đặc sắc nhất của Nhà thờ là hàng cột ở các dãy hành lang có phần mấu cột và chân cột trang trí nhiều tượng điêu khắc tinh xảo.
Cùng với kinh đô ánh sáng Paris, Arles hiện là thành phố thu hút lượng lớn du khách đến Pháp. Vào đúng mùa du lịch, Arles luôn chật kín du khách đến để tận hưởng không khí lễ hội đặc sắc cũng như tìm hiểu về văn hóa, lịch sử, kiến trúc độc đáo của thành phố La Mã bên bờ Địa Trung Hải này.
